Pratik Teknik Analiz

RSI (Relative Strength Index – Göreceli Güç Endeksi) indikatörü 1978 yılında J. Welles Wilder tarafından geliştirildiğinden beri trader’lar tarafından yoğun biçimde kullanılmaktadır. RSI, bir finansal varlığın güncel fiyat hareketinin gücünü ölçmeye ve “aşırı alım” “aşırı satım” sinyalleri üretmeye yarar. (Sinyal lafından da hiç hoşlanmam) Bu indikatör 0 ile 100 arasında bir değer alır ve 30 değerinin altı varlığın “aşırı satılmış” yani ucuz; 70 değerinin üstü varlığın “aşırı alınmış” yani pahalı olduğunu belirtir. Standart ayarı 14 günlük kapanış değerleridir. Her teknik analiz eğitiminde bu klişe tanım yapılır ve şu söylenir: “30’un altında al, 70’in üstünde sat”. Ne var ki RSI, güçlü trendlerde günlerce hatta haftalarca 30 değerinin altında veya 70 değerinin üstüne kalabilir. Bu direktif tamamıyla yanlış olmakla birlikte bir diğer tavsiye de şudur: “30’u yukarı kesince al, 70’i aşağı kesince sat”

Bu verimsiz kullanım şekillerine aşağıdaki örneklerle son verelim ve lugatımızdan çıkaralım istiyorum. Grafiğe bir göz atın lütfen:

#XAUUSD

Altın güçlü aşağı yönlü trend yaparken RSI 4 kez 30’un üstüne çıkıyor ama fiyat düşmeye devam ediyor. Her 30 üstü kesişimde alım yapmış olsaydınız büyük ihtimalle üçüncü seferde paranızı bitirmiştiniz. Güçlü aşağı yönlü trendlerde 30 üstü kesişimler birden fazla kez gerçekleşebilir ve sözüm ona kural size para kazandırmaz.

Yine Altın grafiği üzerinde yukarı yönlü trendi inceleyelim. “RSI 70’in altına inince sat” öyle mi?

RSI 70 değerini 9 kez aşağı kesiyor fakat fiyat yükselmeye devam ediyor. Gördüğünüz gibi 30’un üstüne çıkınca al, 70’in altına inince sat stratejisi fayda vermiyor. Çünkü diğer hiçbir indikatör gibi RSI da sihirli değildir. Geleceği tahmin edemez, fiyat hareketiyle birleştirilmeden tek başına kullanılamaz. Sizi teknik analizden soğutur, dahası cebinizdeki paradan ve özgüveninizden kaybedersiniz.

Nasıl kullanılmayacağını gördüğümüze göre nasıl kullanmamız gerektiğine bir bakalım. RSI’ın en verimli kullanım şekli “Uyumsuzluklar”dır.

Uyumsuzluk Nedir?

Uyumsuzluk, fiyat ve indikatörün farklı yönlerde hareket etmesidir ve olası bir trend değişimine işaret eder. Fiyat daha yüksek tepeler yapıyorken RSI daha alçak tepeler yapmaya başlamışsa veya fiyat daha düşük dipler yaparken RSI daha yüksek dipler yapmaya başlamışsa bu bir uyumsuzluktur. Grafiğimizde görelim: #ULKER

Grafikte görüldüğü gibi fiyat daha yüksek tepeler yaparken, RSI daha alçak tepeler yapmaktadır. Bu fenomenin adı “Negatif Uyumsuzluk”tur ve yakında fiyatın düşebileceğinin erken bir sinyalidir. Diğer bir örnek: #GUBRF

GUBRF örneğinde, fiyat daha düşük dipler yaparken, RSI daha yüksek dipler yapmaktadır. Ardından trend çizgisi kırılır ve yükselen trend başlar. Bu fenomenin adı “Pozitif Uyumsuzluk” tur.

Dikkatinizi çekmek istediğim önemli bir nokta var. Her uyumsuzluk tek başına trend değişimi anlamı taşımaz. Bir trend boyunca defalarca negatif ya da pozitif uyumsuzluğa denk gelebilirsiniz. Trend çizgileri stratejisi yazılarımda bahsettiğim fiyat hareketlerini takip etmeniz sizi hatalı kararlardan uzak tutacaktır.

İki örnekle pekiştirelim: #GOODY ile negatif uyumsuzluk ve trend çizgisi örneği

Grafiği dikkatle incelediğimizde Birinci uyumsuzluk olarak adlandırdığım bölgede fiyatın daha yüksek tepeler, RSI’ın daha düşük tepeler yaptığını görüyoruz. Ardından düşüş geliyor ancak hemen aşağıda bir trend çizgimiz var. Burada satmak isterseniz aslında problem yok ancak kazanan bir trade’den erken çıkmış olursunuz çünkü fiyat trend çizgisinden destek alarak yükselmeye devam edebilir. En güvenli yöntem, trend çizgisinden gelecek tepkiyi beklemektir. Tamamen sizin risk algınıza göre değişen bir durum söz konusu. Unutmayın, dip ya da tepe avcılığı yapmıyoruz… İkinci uyumsuzluk görüldüğünde bu kez trend çizgisi kırılarak fiyat aşağı yönde bir trende başlıyor. Artık bu hisseyi taşımanın bir anlamı yok.

İkinci örnek: #ENJSA. Sizin için aradım mükemmel bir örnek buldum 🙂

Açıkça tespit edebildiğimiz bir düşen trendimiz var. Birinci uyumsuzluk adını verdiğim bölgede fiyat daha düşük dipler yaparken, RSI daha yüksek dipler yapıyor ancak fiyat alçalan trend çizgisinden geri dönüyor. Daha sonra bu kez bir alçalan kama formasyonu gözlemliyoruz ve bu formasyon içinde bir pozitif uyumsuzluk tespit ediyoruz (İkinci uyumsuzluk ile işaretlediğim bölge) Fiyat bu kez hem formasyondan çıkıyor, hem düşen trendi kırıyor, hem de formasyon onayını alıyor. Artık burada riskler azalıyor ve alım kararı vermek kolaylaşıyor. Grafikte arasak çok daha fazlasını bulabiliriz, destekler, dirençler çizebiliriz ancak konunun özü kaybolmasın diye daha fazla şey göstermiyorum.

Mesaj alınmıştır diye tahmin ediyorum ve bu yazıyı burada sonlandırıyorum. Gelecek bölümlerde “Dar Uyumsuzluk”, “Geniş Uyumsuzluk” ve farklı zaman dilimlerinde RSI’ı nasıl kullanabiliriz konularını ele alacağız. Umarım faydalı olmuştur.