Merhabalar! Bu yazıda, internette yaptığım aramalarda Türkçe kaynak bulamadığım bir formasyonu sizinle paylaşmak istiyorum. Formasyonun orijinal adı “Volatility Contraction Pattern” Türkçesi Volatilite (Fiyat Oynaklığı) Daralma Formasyonu. ABD’li şampiyon trader Mark Minervini bu formasyondan çok beğendiğim kitabı “Trade Like A Stock Market Wizard“da kapsamlı şekilde bahsediyor. Ben de sizler için önemli gördüğüm noktaları bu yazıda paylaşıp her zamanki gibi grafikler üzerinde örneklerle pekiştireceğim. Yazının devamında bu formasyondan kısaca “VCP” diye bahsedeceğim. Buyurun başlayalım.
Şahsen, formasyonları altlarında yatan arz-talep dengesinİ anlamadan ezbere kullanmanın sakıncalı olduğunu düşünüyorum. Nitekim bir sırf bir formasyon oluştu diye mutlaka kitaplarda öğretilen “formasyon hedefine” gidecek diye bir kural yok. Çoğu formasyon sadece %60 oranında hedefini tutturabiliyor. Formasyonlar geleceği tahmin etmezler, yalnızca bize mevcut arz talep dengesinin nasıl şekillendiğini gösterirler. Formasyon çıkışında mutlaka hedef aramak doğru bir yaklaşım değildir.
VCP de aynı şekilde mevcut arz-talep dinamiklerinin grafiklere yansımasıdır. Bir giriş yeri olsa da bir formasyon hedefi yoktur. VCP’nin ana görevi en az direncin olduğu yerden, diğer bir deyişle trend başlangıcından alım yapma imkanı vermesidir. Minervini, bu oluşumu süper performans gösteren hisseleri ortalama hisselerden ayıran ortak bir özellik olarak tanımlamış.
VCP’yi Tanımlayan Özellikler
VCP özünde, herkesin bildiği “fincan-kulp formasyonuna” çok benzeyen bir devam formasyonudur ancak ayırt edici başka özellikleri de vardır. Özellikle bu yazıda bahsettiğim birikim fazında olan hisselerde görülür ve hacim soldan sağa doğru düşüş gösterir. Fincan kulp’dan ayrı olarak 2 ile 6 defaya kadar düzeltme görülebilir ve ilk düzeltme en büyük düzeltmedir. Ardından daha küçük düzeltmeler takip eder. Şablonu şu şekildedir:
Grafikte görünümü ise şu şekildedir. Soldan sağa doğru hacimin düştüğüne dikkat edin.
Burada olan şudur: Yükselmekte olan hissede, zirvesinden %31’lik sert bir düzeltme gerçekleşir. Ardından bir tepki alımı gelir, sonrasında satıcılar devreye girer ancak alıcılar daha fiyatın daha fazla düşmesine izin vermez ve bu kez %17’lik bir düşüş yaşanır. Benzer şablon üçüncü kez yaşanır, arz ve talep önce %8’de dengelenir, sonra %3’te. Volatilite gittikçe daralmaktadır. Hacimdeki düşüş gösteriyor ki artık hissede arz azalmış, yani satıcılar gücünü kaybetmiştir. Bu bölgede artık daha az satıcı yani daha az direnç karşımızda durmaktadır. Bu oluşum, yapıcı bir fiyat hareketine işaret eder. Alım yapılacak zaman, yüksek hacimli bir yükseliş mumu gördüğümüz zamandır. Bir başka örnek aşağıda. Minervini alım yerini işaretlemiş.
Borsamızdan bir örnek verelim: #GUBRF
Kaçırdım diye üzüldüğünüz bir hisseyi en doğru zamanda almak için kullanışlı bir araç VCP. Dipten alabilen yatırımcılar, fiyat yükselmeye başladıkça ellerindekini satarlar ve bu sağlanan arz, fiyatta düşüşe neden olur. Düzeltmenin ne kadar süreceğini bilmediğimiz için paramızı yatay piyasaya bağlamak yerine VCP sayesinde yükselişin devam işaretini aldığımız anda trende dahil olabiliyoruz. Bu işaret, hacimin düşmesiyle birlikte piyasadaki arzın gittikçe azaldığını, düşük bir talebin bile fiyatı yukarı sürebileceğini bize anlatır. Verdiğim örnekte dip avcılığı yapmak yerine VCP’nin gösterdiği yerden aldığımızda %60 ‘lık bir yükseliş yakalayabildik.
Başka bir örnek: #HURGZ. Düzeltmeler gittikçe küçülüyor ve ortlama hacim soldan sağa doğru düşüyor. Doğru alım yeri hacimli bir yükseliş mumu.
Sonrasında ne olmuş bakalım:
Tepedeki Arzdan Kaçınmak
Bir hisse senedi tepe noktasından düşmeye başladığında, kaçınılmaz olarak hisseyi en tepeden alanlar acı çekerek beklemeye başlarlar. Zaman geçtikçe ve kayıpları arttıkça bu alıcılar başabaş noktasına razı olmaya başlarlar. Bu genelde arzı yaratan sebeptir. Fiyat onların alım noktasına geldiğinde hisselerini satarak hem paralarını hem de egolarını kurtarmanın peşine düşerler. Arzı yaratan diğer sebep, dipten alacak kadar şanslı olan yatırımcıların fiyatı eski tepe noktasına yaklaştıkça hisselerini satmaları ve güzel bir karı ceplerine atmak istemeleridir. Bu satışlar, grafiğin sağına doğru fiyatta bir düşüş yaratır ve giderek daha düşük tepeler oluşmaya başlar. Hisse gerçekten kurumsal yatırımcı tarafından toplanıyorsa, tepe ve dipler birbirine daha yakın olma eğilimine girecektir. Tepeden alanlar ile dipten alanlar sattıkça kurumsal yatırımcı hisseyi toplayacaktır. Bir diğer deyişle, hisse zayıf ellerden güçlü ellere doğru transfer olacaktır. VCP takip eden bir trader olarak yapmamız gereken şey, zayıf taraftaki son kişi olmaktır. Satın almadan önce hissedeki zayıf ellerin çıkmasını beklemeliyiz. Arzın durduğuna dair kanıt işlem hacmindeki daralma ve fiyattaki sıkışmadır. Bu özelliği aramak, kalabalık alım satım ortamından kaçınmamıza yardımcı olacaktır. Konsolidasyonun sağ tarafında hacmin azalmamış olması arzın halen var olduğunu dolayısıyla hissenin riskli olma ihtimalinin mevcut olduğunu gösterir.
Neden Zirveden Alalım Ki?
VCP, bize hisse fiyatının yeni zirveler yaptığında almamız gerektiğini söylüyor. Aklınıza neden zirve fiyattan alayım ki diye bir soru gelmiş olabilir çünkü borsada en yaygın deyişlerden biri “düşükten al, yüksekten sat”tır. Elbette, kar etmek için bir hisseyi aldığımız fiyattan daha yüksek bir fiyata satmamız gerekir ancak bu bir hisse senedini tarihsel olarak işlem gördüğü en düşük fiyattan ya da ona yakın fiyattan almamız gerektiği anlamına gelmez. 52 haftalık dip seviyesine gelmiş bir hisse, piyasadaki arzın üstesinden gelmek için gerekli olan talepten yoksundur. Daha kötüsü bu hisse bizi daha da diplere götürebilir. Yeni bir zirveye ulaşan bir hisse senedinin üstesinden gelmesi gereken bir genel bir arz (fiyat direnci) ise yoktur. Yeni zirveler, temeli sağlam şirketlerin hisseleri hakkındaki beklentilerin daha da iyi olduğunun göstergesidir. Zirveler kalıcı olarak aşılamayacak olsaydı trendler asla oluşmaz, fiyat destek direnç arasında gidip gelirdi. 1 sene önce 60 lira olan FROTO, bugün 122 lira olmazdı.
VCP günlükte ve haftalıkta takip edilebilecek bir arz-talep formasyonudur. Unutmayalım ki bir fiyat hedefi vermez ancak trende doğru zamanda dahil olmamıza yardımcı olur. Hisseyi aldıktan sonra yapmamız gereken şey, trend takip becerilerimizi kullanmaktır. Her trend başlangıcı VCP ile oluşmak zorunda değildir ancak oluştuğunda onu tanıyabilmek için bol bol pratik yapmamız gerekir.
Böylece şu ana kadar Türkçe kaynağı olmayan bir fiyat hareketini sizinle paylaşmış oldum. Umarım faydalı olmuştur.
Bonus: Bitcoin
Yazının yayımlanmasından tam 1 ay sonra (05.01.2020) birkaç güncel örnek ekliyorum. Endeksin hergün zirve yenilediği şu günlerde bir çok hisse konsolidasyondan çıkmadan önce VCP şablonuna uygun hareketler yaptı.
4 Yorum